پیوست تزکیه‌ای برای همه قوانین کشور ایحاد شود  

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان، استاد حوزه، 13 اسفندماه در سلسله گفتارهای «بیان قرآن» که از سوی مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی (دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای مدظله‌العالی) با همکاری انجمن‌های علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه‌های سراسر کشور به مناسبت ماه مبارک رمضان در حال برگزاری است، گفت: یکی از موضوعات مهم که در قرآن از آن یاد شده، فلسفه بعثت انبیاء است؛ نکته‌ای که مقام معظم رهبری در بیاناتشان در کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی دارند این است که انبیاء آمده‌اند تا نفوس مستعد انسان‌ها را پیراسته کنند.

 

وی افزود: ایشان توضیح زیبایی ارائه فرموده‌اند و آن اینکه انبیاء برای تهذیب انسان‌ها آیا تک تک مردم را مورد تعلیم و تربیت قرار دادند و مکتب‌خانه تأسیس کردند یا در خانه خود نشستند تا مردم سراغ آنان بروند و هم عقیده با آنان شوند؟ یا مانند فلاسفه عالم تابلو زدند و  گفتند هر کسی دوست دارد بیاید از ما مطلب بیاموزد؟ ایشان معتقد است که انبیاء دنبال تربیت فردی نبودند.

 

پناهیان افزود: انبیاء دنبال کارهای اتوکشیده و نظیف(جدا ار درگیری‌های اجتماعی) نیستند که مانند سقراط و افلاطون بنشینند و مردم سراغشان بروند و البته اولیاء ما هم مانند انبیاء بودند لذا خطاست بگوییم که امام صادق(ع) بر منبر می‌نشستند و چهارهزار شاگرد پای درس آنان حاضر می‌شدند چنان چه برخی افراد اینطور تعبیر می‌کنند؛ ایشان تأکید دارند که روش ائمه مدرسه‌بازی و موعظه‌کاری و تربیت فردی نبوده است؛ این عبارت، عمیق و دقیق و کاربردی است. انبیاء معتقد بودند برای ساختن انسان باید محیط سالم و متناسب ایجاد شود. باید کارخانه و خط تولید درست کنیم نه اینکه یکی یکی آدم‌ها درست شوند و باید در منگنه یک نظام انسان‌ها ساخته شوند. 

 

پناهیان با بیان اینکه برخی فکر می‌کنند مانند کوهی از معلومات هستند که دیگران سراغشان بروند ولی یک نبی وقتی برانگیخته شد ابتدا خودش دغدغه دارد و قرار ندارد زیرا باید ساختمان جامعه را تغییر دهد، گفت: ایشان معتقد است که جامعه‌ای که بر خلاف اسلوب فطری انسان ایجاد شده است باید توسط انبیاء تغییر و براساس اسلوب اسلامی ساخته شود لذا مناسبات اجتماعی توسط انبیاء تغییر می‌کند. فرمایش رهبری در ذیل یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه قرار دارد.

استاد حوزه علمیه افزود: معنای تزکیه انبیاء، اصلاح محیط است و برای اصلاح محیط باید قدرت و حکومت و مناسبات جدید اجتماعی و سیاسی وجود داشته باشد بنابراین نظام اسلامی وظیفه دارد که زمینه را برای تربیت دینی مردم فراهم کند؛ این زمینه به معنای اجبار مردم نیست و فقط موعظه هم نیست زیرا در زمان طاغوت هم موعظه وجود داشت؛ بنابراین حکومت زمانی وظیفه خود را انجام می‌دهد که مناسبات را تغییر دهد.

 

وی افزود: همچنین حکومت، سیستم اقتصادی را طوری چینش کند که مردم به جای حرص به دنیا و مال به ایثار و فداکاری ترغیب شوند و طوری نباشد که مردم را حریص کند؛ امروز بسیاری از مقررات بانکداری ما مردم را حریص می‌کند و ضد معنویت و رشد آن است.

 

پناهیان بیان کرد: مقررات اقتصادی باید عامل رشد و تزکیه باشد مانند زکاتی که پیامبر(ص) از مردم می‌گرفت و به تعبیر قرآن عامل تزکیه آنان و طهارت قلبی است؛ پس تزکیه پیامبر(ص) از جنس تعلیم و تربیت رایج نیست بلکه از جنس ایجاد نظام است؛ در بهار دما و نزدیکی خورشید و تغییرات آب و هوا باعث ایجاد شکوفه در درختان می‌شود یعنی تغییر فضا باعث شکوفه می‌شود و حکومت‌ها مسئول این کار هستند که چنین زمینه‌ای ایجاد کنند. اگر مسئولان اشرافی‌مسلک باشند موعظه موعظه‌گران و نصیحت ناصحان ثمری نخواهد داشت ولی باز اصل در تنظیم‌گری سیستم‌های اقتصادی و .. است. 

استاد حوزه علمیه تصریح کرد: همه قوانین و مقررات جامعه باید پیوست تزکیه‌ای داشته باشد که وظیفه اول انبیاء است؛ این وظیفه با تلقین و تعلیم و تلاوت صرف انجام نمی‌شود بلکه با شیوه اداره جامعه رخ می‌دهد؛ همه قوانین از این جهت باید پیوست تزکیه‌ای داشته باشد؛ پیوست تزکیه‌ای انتخابات این است که همه مردم احساس مسئولیت کنند. اگر شیوه گفتار و رفتارها مبتنی بر فرهنگ غربی باشد، خلاف این پیوست است.  

 

پناهیان با بیان اینکه نیمه دوم عامل تزکیه، افکار عمومی جامعه است که باید با حاکم اسلامی همراهی کند، اضافه کرد: پیامبر(ص) قدرت لازم دارند تا تغییرات اجتماعی ایجاد کنند و بعد از ایجاد حکومت هم برای اینکه امرشان نافذ باشد باید این قدرت تداوم داشته باشد لذا حمایت مردمی لازم است؛ امیرمؤمنان(ع) گاهی در شرایطی بودند که برخی مسائل بر ایشان تحمیل شد؛ پیامبر(ص) برای به دست آوردن این قدرت، مردمی لازم دارد که با آگاهی و فهم خودشان حمایت کنند.

 

وی افزود: وقتی امیرمؤمنان(ع) قدرت مردمی ندارند می‌فرمایند اشباه الرجال و لا رجال؛  وقتی مردم مطیع نیستند قدرت تضعیف شده و عملیات تزکیه‌ دچار اشکال می‌شود لذا ایشان باید نظام و حکومت مبتنی بر ارادت و اندیشه مردم تشکیل دهند و در این صورت برکت و فزونی و نصرت الهی به همراه دارد و برکات نورانی دیگری رخ خواهد داد؛ در روایت داریم وقتی امام حقی بر جامعه حاکم شد، خداوند گناهان مردم را هم زودتر می‌بخشد ولی اگر طاغوت حاکم شد خداوند مردم را هم نخواهد بخشید زیرا می‌فرماید چرا از طاغوت تبعیت کردید؟